Lenjiri predstavljaju merne instrumente koji obavezno imaju jednu ravnu ivicu sa obeleženim oznakama za merenje na njoj. Na taj način omogućavaju precizno povlačenje pravih linija određene dužine, kao i merenje dimenzija.
Ovaj pribor spada u relativno kratke merne instrumente. Obično su do 30 cm dužine i najpogodniji su za merenje dužina malih predmeta. Najčešće se izrađuju od tanke plastike, mada su u upotrebi i modeli od drveta i metala.
Lenjiri su obavezni u tehničkom crtanju, matematici i geometriji, inženjerstvu, ali i u stolarstvu, štamparijima. Srećemo ih i u kancelarijama kao najvažniji stoni pribor, što ukazuje na njihovu široku upotrebu.
Kada su nastali lenjiri?
Od davnina čovek je na različite načine merio udaljenost i dužinu predmeta. U početku su za to korišćeni delovi ljudskog tela – lakat, šaka i stopalo. Međutim, ove jedinice nisu davala tačne mere, jer su se razlikovale u dužini u zavisnosti od doba i lokacije.
Najstarija sačuvana merna šipka bila je napravljena od bakra, a datira iz 2650. godine pre Nove ere. Pronašao ju je nemački asiriolog Eckhard Unger tokom iskopavanja u Nipuru.
Civilizacije u dolini Inda bile su poznate po razvijenoj arhitekturi i matematici, pa ne čudi što su upravo na ovim arheološkim prostorima pronađeni lenjiri od slonovače stari više od 3.500 godina. U pitanju su modeli izuzetne preciznosti podeljeni na decemale sa neverovatnom tačnošću od 0,13 mm.
Ipak, lenjiri kakvi su danas u upotrebi nastali su tek u 18. veku, kada je metričkim sistem usvojen u većini zemalja.
Podela lenjira
Osnovni model je stoni plastični lenjir. Dizajniran je tako da prikazuje mere samo u centimetrima ili samo u inčima. Veoma je lagan zbog čega ima široku primenu ne samo kao školski pribor, već i kao kancelarijski materijal za radni sto.
Drvena verzija je nešto deblja od plastične, pa je pogodna za povlačenje linija na glatkim površinama, kao što su mermer, lakirano drvo ili sjajna plastika. Najčešće jedna ivica ima mere u centimetrima, a druga u inčima.
Metalni lenjir karakterišu oznake i na prednjoj i na zadnjoj strani, pa vam jedna strana omogućava merenje površina u inčima, a druga je dizajnirana za merenje u centimetrima.
Preklopni lenjir konstruisao je Anton Ullrich 1851. godine. Sastojao se od niza lenjira dužine 15 centimetara koji su povezani pokretnim šarkama. Zahvaljujući ovakvom dizajnu lenjir je mogao da se rasklopi na dužinu od skoro 2 m. Nakon upotrebe sklapao se na prikladne veličine za čuvanje. Prvobitni oblik zadržan je i danas.
Uvođenje fleksibilne merne trake od strane Franka Hunta 1902. godine smanjilo je popularnost preklopnih lenjira. Ipak, još uvek ih koriste izvođači radova, tesari, zanatlije i dizajneri enterijera za merenje materijala, nameštaja i dimenzija prostorija.
Fleksibilni model je poznat kao krojačka traka. Izrađen je od savitljivog najlona ili plastike sa mernim oznakama.
Inženjerski lenjiri
Ova vrsta lenjira ima specifičnu trouglastu formu koja omogućava precizno merenje u 6 različitih skala. Najčešće su izrađeni od drveta ili plastike visoke izdržljivosti, dok su brojevi i merne oznake obeleženi laserom, pa ne postoji opasnost da će tokom godina upotrebe izbledeti.
Veliki izbor lenjira različitih vrsta možete pronaći u bogatoj ponudi kompanije Kairos Birooprema. Bogat asortiman obuhvata i drvene i tehničke olovke, gumice za brisanje, linere, različitu papirnu konfekciju i drugi kancelarski pribor koji prati upotrebu lenjira.
